نقش و جایگاه مدیریت و بازاریابی از دیدگاه علم قرآن و حدیث
نویسندگان :
سمیه کلهر
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس
هدف این مقاله پر کردن شکاف بازاریابی بین المللی و پوشش جنبه هاي مختلف بازاریابی اسلامی و قرآنی است. در این خصوص به بررسی نقش آمیخته بازاریابی با استفاده از قرآن (قانون اسلامی) و سنت (اعمال و سخنان حضرت محمد (ص) به تجزیه و تحلیل و توضیح مسایل بازاریابی خواهیم پرداخت. نتایج این مقاله داراي پیامدهاي عملی براي جذب متخصصان بازاریابی و سرمایه گذاران بین المللی که خواهان تولید، فروش و توسعه بازار در کشورهاي اسلامی هستند؛ بسیار مثمر ثمر خواهد بود. همچنین با نگرشی نوین به بررسی مسایل مدیریت از دیدگاه قرآن و احادیث خواهیم پرداخت. این تحقیق براي اولین بار در خصوص برخی عناصر بازاریابی نظیر آمیخته بازاریابی از دیدگاه قرآن پرداخته است و در خصوص کسب و کار به تبیین این آیات و روایات به تفصیل اشاره شده است.

واژگان کلیدي: قرآن، بازاریابی ، مدیریت


مقدمه:
انسان از آغاز پیدایش خود و تا جایی که تاریخ مدون او نشان می دهد زندگی خود را به صورت دسته جمعی و گروهی داشته است که لازمه آن تقسیم کار و مسئولیت و درجه بندي نقش افراد در گروه می باشد، و اگر مفهوم مدیریت را به صورت نسبی بپذیریم هر نوع تقسیم وظایف، بین گروهی از مجموعه انسانها ، مبین نوعی تقسیم بندي اهمیت افراد در گروه و در نتیجه نشان دهنده نوعی طبقه بندي مدیریت است. این مفهوم از آنجا نتیجه می شود که امروزه در تعریف مدیریت گفته اند که در هر مجموعه اي از انسانها موضوع بودن یا نبودن مدیر مطرح نیست بلکه موضوع میزان درجه تاثیر آن است چرا که مدیریت عبارت از تاثیري است که یک فرد در یک مجموعه روي سایر افراد می گذارد لذا در آن مجموعه هر کس به نسبت تاثیري که روي افراد دارد و نقشی که بعهده می گیرد به همان نسبت نقش مدیریت را ایفا کرده است.
در بحث مربوط به مدیریت گاهی مدیریت را به مفهوم خاص مدیریت سازمانها که امروز در کتب مربوط به مدیریت مطرح است گرفته اند و گاهی به مفهوم عام آن که شامل رهبري و هدایت در هر سطح و براي هر مجموعه اي از انسانها می گردد.( Elgar, 2005).
در صورتی که مدیریت را به معناي گرداندن بگیریم شامل هر نوع مدیریت در هر سطح می گردد و آنوقت می توان مفاهیمی چون رهبري ، هدایت ، و امامت را نیز از موارد شمول آن دانست. همه مکتبها اعم از مکتبهاي مدیریت (مکتب کلاسیک ، مکتب روابط انسانی ، مکتب سیستم هاي اجتماعی و ...) مکتبهاي فلسفی و اجتماعی اذعان دارند که بشر براي ادامه حیات اجتماعی خود و رشد تعالی زندگی نیازمند رهبران و مدیران است.
اختلافاتی که در مکتب هاي مختلف در این مورد وجود دارد مربوط به نیاز خصوصیات رهبران و نحوه گزینش آنها می باشد. تاریخ بیشتر از هر چیز دیگر اهمیت و نقش رهبران و مدیران را ترسیم کرده است ، به طوري که برخی از مورخین و نویسندگان تمام پیروزي ها و شکست ها ، سازندگی ها و ویرانگریها و بالاخره سعادت و شقاوت بشر را در طول تاریخ مرهون رهبري هاي صحیح یا ناصحیح دانسته اند و هیچ عاملی را چون مدیریت و رهبري براي سعادت و تعالی انسان موثر و نافذ نمی دانند.